Final Girl

Każdy kto choć widział parę horrorów, zwłaszcza z lat 70-tych i 80-tych, będzie kojarzyć, kim jest postać final girl. Jednak, dla tych co niekoniecznie znają, przybliżę. Final girl, w dosłownym tłumaczeniu “finałowa dziewczyna”, jest to sztandarowa kreacja bohatera w  wielu filmach grozy. Laurie Strode z “Halloween” (1978),  Ellen Ripley z “Alien” (1979), Kim Hammond z “Prom Night” (1980), Marty Gaines z “Hell Night” (1981), Nancy Thompson z “A Nightmare on Elm Street” (1984), Sidney Prescott ze “Scream” (1996),  Julie James z “I Know What You Did Last Summer” (1997), Erin z “You’re Next” (2011). Choć te postacie powstały w różnych latach, to wszystkie należą do tej samej grupy. 

Ikonografie postaci final girl, można pokrótce przedstawić jako: dziewczynę o mocnym kręgosłupie moralnym, która nie ulega pokusom takim jak narkotyki, alkohol, papierosy czy seks. Zwłaszcza aspekt cnoty, jest ważny (zmienia się to dopiero ok. lat 90-tych). Czystość seksualna, mogła ją uchronić przed śmiercią. Jedni uważają że to miał być sprzeciw ku ówczesnej wolnej miłości. Inni natomiast, w tym James Kendrick, sądzą że bardziej chodziło o utracenie koncentracji przez igraszki czy używki, co skutecznie wykorzystywał morderca. Final Girl, miała być

kontrapunktem dla filmowego antagonisty, stąd również jej nieskazitelność. Jest inteligenta, skromna i piękna, praktycznie zawsze jest to tzw.: "szara myszka". Do jej umiejętności często należą taki które nam kojarzą się typowo męsko, jednak one łamią ten stereotyp, np.: postać Marty w "Hell Night", która zna się na naprawie aut.

Utarło się że, final girl pojawia się w slasherach. Faktycznie, w nich występuje najczęściej, jednak można ją spotkać nie tylko w tego rodzaju horrorach. Jedną ze sztandarowych postaci tego typu jest Ellen Ripley z filmu “Alien” Ridleya Scotta.

Ta postać jest spopularyzowana od lat 80-tych. Dlaczego akurat wtedy? Niektórzy badacze, jak profesor Iwona Kolasińska z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, sądzi że miało na to wpływ ówczesne nastroje społeczne w Stanach Zjednoczonych. Wtedy właśnie rozwijała się tak zwana III fala feminizmu. Ruch, umocnił się przede wszystkim przez swoją różnorodność. We wcześniejszych latach, kobiety dzieliły się ze względu na wyznanie, rasę czy orientację. Nie potrafiły razem walczyć. W latach 80-tych, ujednoliciły się i ruchy feministyczne lesbijek, Latynosek, Afroamerykanek, białych a także innych kobiet stworzyły jeden silny ruch. Wtedy także, do kin zaczęło wchodzić coraz więcej produkcji grozy, w których to kobieta stała się nie tylko główną bohaterką, ale jedyną, która potrafi, powstrzymać czające się zło. Możliwe że, jej zwycięstwo symbolizuje silnie przebijającą się myśl feministyczną do ówczesnego społeczeństwa.

Mimo, że final girl pojawiała się głównie w starych horrorach, to jednak od jakiegoś czasu pojawiają się produkcje w których ukazywana jest jej postać, jak w "You're Next". A nawet staje się nie tylko główną bohaterką, ale i głównym wątkiem: "The Final Girls" z 2015 roku czy w serialach takich jak "Scream Queen" czy "Scream". Czy postać final girl, znów stała się "modna"wraz ze wzrostem ruchów feministycznych? Czy nigdy ta tendencja nie zanikła. Co sądzicie?

Kavka.